maandag 31 december 2007

So much for the New Rome

So much for the New Rome.

-Stephanie Ceulemans

Is het Amerikaanse rijk in verval? In The Guardian, een Britse krant, publiceerde socioloog Anthony Giddens een artikel, waarin hij het einde van het Amerikaanse rijk voorspelt. Tegenover dit krantenartikel plaats ik een artikel, geschreven door Michael Cox, professor internationale relaties aan “London School of Economics and Political Science.”
Algemeen stelt Giddens dat het Amerikaanse imperium niet lang meer zal bestaan. Giddens is niet de eerste om dit te stellen. Het verval van de Verenigde Staten is de laatste jaren een zeer populair thema geworden. Bij het begin van de 21ste eeuw schreeuwde iedereen nog “de grootheid van de Verenigde Staten” van de daken(Cox, 2007, p.6). De oorlog in Irak heeft ondermeer gezorgd voor een complete verandering in denken. Nu lijkt iedereen overtuigd van het nakende einde van het Amerikaanse rijk. Michael Mann (geciteerd in: Cox, 2007, p.6) stelt de Verenigde Staten voor als het eerste rijk in de geschiedenis, dat zal falen. Paul Krugman (geciteerd in: Cox, 2007, p.6) klaagt de huidige politiek van de Amerikaanse regering aan. Een onverantwoordelijk gevaarlijk buitenlands beleid en een economisch beleid, dat enkel de rijken ten goede komt, wordt goedgepraat door conservatisme, traditionele waarden en geloof. De fundamenten van de republiek zijn aangetast. Volgens Chalmers Johnson (geciteerd in: Cox, 2007, p.7) is de Verenigde Staten zo goed als dood. Anthony Giddens staat dus niet alleen wanneer hij de wereld wil waarschuwen voor het einde van het Amerikaanse tijdperk. Eén van de wortels van dit doemdenken over Amerika is de theorie dat een rijk eerst glorieert en dan verdwijnt. Zo is het ook gebeurd met Rome, de Britten en de Spanjaarden. Dit zou volgens Gibbon (geciteerd in: Cox, 2007, p.5), een 18de eeuwse historicus, een ongeschreven wet zijn voor een rijk.
Enkele jaren geleden, werd er nog voluit gedebatteerd over het wel of niet bestaan van een “Amerikaans imperialisme.” Het tij kan snel keren. Zowel op militair vlak als op het cultureel vlak, is de Verenigde Staten sterk achteruitgegaan. Militair gezien, worden de grenzen van de Amerikaanse militaire macht stilaan zichtbaar. De oorlog in Irak en Afghanistan zijn hiervan een voorbeeld. Amerika heeft daar laten zien dat ze niet in staat zijn politieke en sociale stabiliteit te creëren. Kan de militaire macht van de Verenigde Staten werkelijk in vraag gesteld worden? Hoewel er inderdaad problemen rijzen omtrent de situaties in Afghanistan en Irak, op militair vlak blijft de Verenigde Staten ongetwijfeld de sterkste. Militair zijn ze over de hele wereld vertegenwoordigd. Met hun wapenarsenaal valt niet te concurreren. Geen enkel land spendeert meer aan defensie dan de Verenigde Staten.
Economisch gaat het de Amerikanen met een vrije markteconomie nog steeds voor de wind. Hier ook beginnen de eerste problemen op de voorgrond te komen. De Verenigde Staten worden immers op economisch gebied bedreigd door Azië met landen zoals China en India, die de laatste jaren een enorme economische groei gekend hebben. Men kan niet langer de groei van de Aziatische tijgers ontkennen, maar kunnen ze werkelijk de concurrentie met de Verenigde Staten aan? Japan bijvoorbeeld heeft de laatste jaren een geweldige economische groei gekend (Cox, 2007, p.8). Het land komt echter uit een depressie, die tien jaar geduurd heeft. Daarnaast is er geen enkel teken dat Japan ook maar enige bedoeling zou hebben om te concurreren met de Verenigde Staten. Ze blijven voorlopig overtuigd met de Amerikanen samenwerken. China zou ook wel eens sterker kunnen worden dan de Verenigde Staten. De Chinezen blijven echter de Amerikanen geruststellen dat ze de Amerikaanse positie in Azië niet zullen ondermijnen. Economisch gezien, verkiezen alle landen ter wereld nog steeds om met de Verenigde Staten samen te werken in plaats van de concurrentie met Amerika aan te gaan.
Volgens Gibbens is Amerika verzwakt, wat zijn dan de gevolgen voor de rest van de wereld? Dit zou kunnen zorgen voor een versterking van de internationale gemeenschap, moesten er hier niet ook problemen zijn. De internationale organisaties bevinden zich immers ook in een crisis. Na het einde van de Koude Oorlog hoopte de wereld dat de Verenigde Naties eindelijk haar mandaat zou vervullen, namelijk dat ze de wereld in goede banen zou leiden (Pulcifer, 2003). Sinds de jaren ’90 zijn de meeste landen ervan overtuigd dat de Verenigde Naties een politiek instrument van de Verenigde Staten zijn. De Verenigde Staten zou met hun militaire en politieke macht individuele staten kunnen overtuigen om steeds Amerika te volgen. Dit zou bovendien in het nadeel van de Verenigde Staten kunnen spelen in de toekomst. Door het slecht functioneren van de Verenigde Naties, gaan andere staten zich misschien geneigd voelen om zich te verzetten tegen Amerika, economisch of militair.
In deze donkere tijden, hoopt Giddens dat een nieuwe Amerikaanse regering misschien de schade wat kan herstellen en andere standpunten zal innemen dan de huidige regering wat betreft grote internationale problemen zoals de opwarming van de aarde en de nucleaire proliferatie. Giddens denkt niet dat de wereld beter en veiliger zal zijn zonder het leiderschap van de Verenigde Staten. De Europese Unie is immers niet in staat om de rol van internationale politieman over te nemen. Hoe zullen we dan allemaal overleven? Het is dus aan een nieuwe regering om de Verenigde Staten te redden. Het huidig beleid van de Verenigde Staten kan men dus relativeren. Amerika is meer dan George W. Bush en (Cox, 2007, p.8). Er zal een nieuwe president komen en uiteindelijk zullen de Amerikanen zich terugtrekken uit Irak. Niemand kan langer ontkennen dat de Amerikanen serieuze problemen kennen, maar het einde van het Amerikaans tijdperk lijkt nog ver weg.

Giddens A./The Guardian.(15 november 2006). So much for the New Rome Geraadpleegd op 30 december 2007 op
http://commentisfree.guardian.co.uk/anthony_giddens/2006/11/post_635.html


Referenties:
- Cox M.(2007) Still the American Empire Political Studies Review, 5, 1-10.
- Pulcifer A./Yellow Times ( 24 april 2003) US Hegemony: The Dynamics of Global Power
Geraadpleegd op 30 december 2007 op

Geen opmerkingen: