Cuba in the Cross-Hairs : A Near Half-Century of Terror

Cuba in the Cross-Hairs : A Near Half-Century of Terror
Uit: Noam Chomsky ‘s Hegemony or Survival (2003)

Nele Eggermont

Ik koos dit uittreksel van een boek van Noam Chomsky omdat het een beeld geeft van de buitenlandse politiek van de U.S. ten opzichte van Cuba. Gebruik makend van leugens en oorlogtacktieken probeerde Amerika het regime van Fidel Castro omver te werpen. Vandaag “beperkt” de interventie zich tot nog steeds misleidende publiciteit en een economisch Embargo.

Noam Chomsky is een Amerikaanse linguïst die bekend staat om zijn kritiek op het Amerikaanse buitenlandse beleid. Zijn boek Hegemony or Survival werd een bestseller mede door de aanprijzing van Venezolaanse president, Hugo Chavez.
Het hier behandelde uittreksel beschrijft de houding van de U.S ten opzichte van Cuba vanaf de val van Batista in januari 1959 en is ondermeer gebaseerd op vrijgegeven materiaal over de operaties onder de Kennedy-regering, bestudeerd door Jorge Dominguez.

Een korte samenvatting:
Chomsky beschrijft dat in 1959 een poging gelanceerd werd om het Amerikaanse successcript voor Guatemala toe te passen op Cuba: een Amerikaanse interventie moest gerechtvaardigd worden door het argument van de Russische dreiging. Suggesties werden gelanceerd om Fidel Castro te verleiden tot een aanval op een Amerikaanse bondgenoot, Haïti. Volgens Eisenhower moest het regime van Castro omver geworpen worden ten voordele van een regime dat beter was voor de belangen van het Cubaanse volk en dat acceptabeler was voor de U.S. Vanaf Amerikaans grondgebied worden terroristische aanslagen tegen Cuba of Cubaanse doelwitten georganiseerd. In april 1961 vind de mislukte invasie in de Varkensbaai plaats. Daarnaast laat Kennedy een embargo instellen en gaat operatie ‘Mongoose’ van start, die de basis van het buitenlandse beleid ten aanzien van Cuba vormt tot het aanbreken van de raketcrisis. Na het einde van de crisis blijven de aanslagen echter doorgaan en ook de economische blokkade wordt niet beëindigd onder het mom van de constante communistische dreiging voor de nationale veiligheid. Met de val van de Sovjet-Unie in 1991 vervalt dit argument, maar het duurt nog tot 1998 tot Cuba niet meer als een bedreiging voor de nationale veiligheid wordt beschouwd. Als reactie werd het embargo nog verzwaard. De internationale oorlogsvoering werd streng veroordeeld op internationaal vlak, maar tot nog toe stelt de U.S. zich boven elke kritiek.
Chomsky zoekt de oorzaak van het harde Amerikaanse beleid dieper dan bezorgdheid over de Russische dreiging. Hij stelt dat het succesvolle verzet van Fidel Castro tegen de U.S. aan de basis ligt van de terroristische aanslagen en de illegale handelsblokkade. Als afsluiter geeft de auteur nog mee dat Amerikaanse woede omwille van verzet geen nieuw gegeven is, maar reeds een lange geschiedenis kent.

Met het einde van de Koude Oorlog veranderde de wereld van een strijdtoneel tussen twee supernaties naar een wereld die gedomineerd werd door de U.S. Met de val van de Sovjet-Unie was één communistisch blok gevallen. Dit betekende echter niet dat de strijd gedaan was. Cuba is een voorbeeld van de steeds voortdurende strijd tegen communisme, al wordt dit in het huidige politieke klimaat aangeduid als de strijd tegen het terrorisme. Een artikel van Hertbert Romerstein in Human Events stelt dat Cuba moet opgenomen worden in de ‘Axis of Evil’ voor zijn steun aan internationaal terrorisme. Hierbij gaat de auteur van het artikel volledig voorbij aan het feit dat de U.S. jarenlang zelf terroristische aanslagen in Cuba en op Cubaanse doelwitten steunde en dat het embargo, gehanteerd door de Amerikanen, als illegaal beschouwd wordt door het overgrote deel van de rest van de wereld.
In 1961 nam Havana op legale wijze de leiding over driehonderd buitenlandse, voornamelijk Amerikaanse, bedrijven in het openbare belang, maar altijd bereid om over compensatie voor de gedupeerden te praten. Deze voorstellen werden door de U.S. van de hand gewezen en een handelsblokkade werd geïnstalleerd. Amerikaanse subsidies voor handel met Cuba werden verboden, samenwerking met Cubanen werd vermeden, buitenlandse bedrijven werden bedreigd met aanslag van hun goederen indien ze handelden met Cuba, er kwamen reisbeperkingen voor Amerikanen naar Cuba en er werden geen diplomatieke contacten gecreëerd. Deze economische blokkade weegt bijzonder zwaar op de Cubaanse economie, zeker toen Cuba ongeveer 70 % van haar export en 75 % van haar import verloor met de val van de Sovjet-Unie. (BLACKBURN 2000)
Waarom blijft dit Embargo bestaan? Hoewel China een voormalige communistische staat is en het de mensenrechten veelvuldig schendt, worden economische contacten tussen U.S. en China niet geblokkeerd. Net zoals Chomsky, zoekt Blackburn het antwoord in het verzet tegen het Amerikaanse imperialisme in Cuba. Het opheffen van de blokkade brengt (naast het verruimen van de U.S. markt) vooral economische voordelen mee voor Cuba. Er wordt een verdubbeling van de importcapaciteit geschat en een stijging van 25 % voor de nationale inkomsten, hetgeen een enorme ruggesteun voor het communistische regime van Castro zou betekenen. Hoewel de Cubaanse leider zich internationaal onpopulair gemaakt heeft door de gevangenneming van democratische activisten in 2003, blijft hij in eigen land enorme steun genieten. Naast economische voordelen, zou opheffing van de blokkade ook sociale en politieke voordelen met zich mee brengen door de verspreiding van Cubaanse pronkstukken als het systeem van gezondheidszorg, rum, sigaren en de muziek. Bovendien is het risico van een voorbeeld voor Latijns-Amerika te groot. (BLACKBURN 2000)
Bijgevolg is de huidige politiek ten opzichte van Cuba er een van lethargie. De U.S. wil geen hervormingsbeweging vanuit de civil society zolang Fidel Castro aan de macht is, omdat dit een massale emigratie zou kunnen veroorzaken. Cubaanse immigratie in de U.S. wordt beschouwd als een bedreiging van de nationale veiligheid. Bijgevolg doet de Bush-regering niets om veranderingen teweeg te brengen. Hiermee gaat het in tegen de eigen beloften om tirannie te bestrijden. Verder heeft Bush de handelsblokkade nog zwaarder gemaakt. (LOPEZ, 2004)

De imperialistische idealen van de U.S. om op elk continent democratieën en vrije markten te institutionaliseren gaan zover dat het mogelijke succes van andere – in Amerikaanse ogen terroristische – regimes wordt geboycot. In het geval van Cuba gaat het niet om een militaire interventie, maar om een economische boycot. Hierdoor boycot de U.S. ook de mogelijkheid om van binnenuit veranderingen aan te brengen aan het autoritaire regime van Castro.

BLACKBURN R., 2000, Putting the hammer down on Cuba, in: New Left Review 4, July-August 2000, pp. 5-37 (Internetprovider: Epsco)

LOPEZ J.J., 2004, The 2003 Crackdown, George W. Bush, and the Non-Transition in Cuba, in: Problems of Post-Communism, vol. 51, no. 4 July/August 2004, (Internet: M.E.Sharpe, Inc.) pp. 3-11

ROMERSTEIN H., 2003, Cuba belongs in the Axis of Evil, in: Human Events,Vol. 59, Issue 18, pp.5 (Internetprovider: Epsco)